გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობა

1. გარემოსდაცვითი შეფასების კოდექსის I დანართით გათვალისწინებული საქმიანობები; საქმიანობები, რომლებისთვისაც გაცემულია იმავე კოდექსით გათვალისწინებული გარემოსდაცვითი გადაწყვეტილება ან/და 2018 წლის 1 იანვრამდე გაცემულია გარემოზე ზემოქმედების სფეროში შესაბამისი აღმჭურველი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი; საქმიანობები, რომლებისთვისაც გაცემულია  მიმდინარე საქმიანობის გაგრძელების შესახებ გადაწყვეტილება ან რომლებიც ექვემდებარება ამ გადაწყვეტილების გაცემას.  

2. გარემოსდაცვითი შეფასების კოდექსის II დანართით გათვალისწინებული საქმიანობები, რომლებიც იმავე კოდექსით გათვალისწინებული სკრინინგის პროცედურის შედეგად დაექვემდებარება გარემოზე ზემოქმედების შეფასებას.

3. ნარჩენების მართვის კოდექსის 26-ე მუხლის პირველი ნაწილის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობა.

4. სახიფათო ტვირთების გადაზიდვა, რომელიც შედის „ტექნიკური რეგლამენტის − „სატრანსპორტო საშუალებებით სახიფათო ტვირთების გადაზიდვის წესის“ დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს მთავრობის 2019 წლის 15 თებერვლის №89 დადგენილების რეგულირების სფეროში.

5. სახიფათო ტვირთის გადაზიდვა, რომელიც შედის „საჰაერო ტრანსპორტით სახიფათო ტვირთის გადაზიდვის წესის“ დამტკიცების შესახებ“ სსიპ − სამოქალაქო ავიაციის სააგენტოს დირექტორის 2013 წლის 27 დეკემბრის №263 ბრძანების რეგულირების სფეროში.

6. ხე-ტყის დამზადების სპეციალური ლიცენზიით გათვალისწინებული საქმიანობა.

7. სამონადირეო მეურნეობის სპეციალური ლიცენზიით გათვალისწინებული საქმიანობა.

8. საქართველოს ტყის კოდექსით გათვალისწინებული ხეტყის დამზადება.

1. ბიომრავალფეროვნება:

 ა) საქართველოს „წითელი ნუსხის“ შემდეგ კატეგორიებში შეტანილი 1 (ერთი) ინდივიდი მაინც განადგურდა ან ისე დაზიანდა, რომ წარმოიქმნა მისი განადგურების საფრთხე:

            ა.ა) გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ტაქსონი − EN (Endangered);

 ა.ბ) გადაშენების უკიდურესი საფრთხის წინაშე მყოფი ტაქსონი − CR (Critically Endangered);

            ა.გ) ეროვნულ დონეზე გადაშენებული − RE (Regionally extinct);

 ბ) „ევროპის ველური ბუნებისა და ბუნებრივი ჰაბიტატების დაცვის კონვენციით“  (ბერნის კონვენციით):

ბ.ა) მკაცრად დაცული სახეობის 1 (ერთი) ინდივიდი მაინც, რომელიც ამავდროულად შეტანილია საქართველოს „წითელი ნუსხის“ შემდეგ კატეგორიებში: გადაშენების საფრთხის წინაშე მყოფი ტაქსონი − EN (Endangered), გადაშენების უკიდურესი საფრთხის წინაშე მყოფი ტაქსონი − CR (Critically Endangered), ეროვნულ დონეზე გადაშენებული − RE (Regionally extinct), განადგურდა ან ისე დაზიანდა, რომ წარმოიქმნა მისი განადგურების საფრთხე;

ბ.ბ) დაცული სხვა, დანარჩენი სახეობების ინდივიდები განადგურდა ან ისე დაზიანდა, რომ წარმოიქმნა მათი ეროვნული ან ადგილობრივი პოპულაციების განადგურების საფრთხე;

გ) სახელმწიფო ნაკრძალი, ეროვნული პარკი, ბუნების ძეგლი, აღკვეთილი მთლიანად ან ნაწილობრივ (მთლიანი ფართობის 0,01%-ზე მეტი) განადგურდა ან შექმნის მიზანი ან/და დანიშნულება დაეკარგა;

დ) ზურმუხტის ქსელის ტერიტორია ისე დაზიანდა, რომ შექმნის მიზანი ან/და დანიშნულება დაეკარგა;

ე) რამსარის ტერიტორია ისე დაზიანდა, რომ შექმნის მიზანი ან/და დანიშნულება დაეკარგა;

ვ) ტყის 0.5 ჰექტარზე მეტი ფართობი ისე დაზიანდა/განადგურდა, რომ ამ ტყემ დაკარგა მისთვის განსაზღვრული ფუნქცია და შეუძლებელია მისი ნაწილობრივი ან სრული აღდგენა.

2. მიწა:

ა) სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის 500 კვ. მ ან მეტი ფართობი დაბინძურებულია (დაბინძურების დონე ორჯერ ან მეტჯერ აღემატება საბაზისო მდგომარეობას) ან სრულად დეგრადირებულია;

ბ) სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის 1500 კვ. მ ან მეტი ფართობი დაბინძურებულია (დაბინძურების დონე აღემატება საბაზისო მდგომარეობას) ან/და დეგრადირებულია;

გ) სახელმწიფო ტყის ტერიტორიაზე არსებული მიწის 500 კვ. მ ან მეტი ფართობი დაბინძურებულია (დაბინძურების დონე აღემატება საბაზისო მდგომარეობას) ან/და დეგრადირებულია;

დ) ზურმუხტის ქსელის, რამსარის ან/და ნებისმიერი კატეგორიის დაცულ ტერიტორიაზე არსებული მიწის 250 კვ. მ ან მეტი ფართობი დაბინძურებულია (დაბინძურების დონე აღემატება საბაზისო მდგომარეობას) ან/და დეგრადირებულია.

3. წყალი:

ა) ზედაპირული წყლის ობიექტი დაიშრიტა (მდინარის შემთხვევაში დაიშრიტა მდინარის კალაპოტი არანაკლებ 500 მეტრ მანძილზე);

ბ) ზედაპირული წყლის ობიექტში ჩაშვებულ ჩამდინარე წყალში დამაბინძურებელ ნივთიერებათა რაოდენობა ათჯერ ან მეტად აღემატება დადგენილ ნორმებს;

გ) წყლის ობიექტზე მავნე ზემოქმედებამ თევზის რესურსი გაანადგურა.

 [/more]]

კანონის მიხედვით, მთავარი მიზანი არის, რომ მოხდეს გარემოზე ზიანის მიყენების პრევენცია. ამისათვის, იმ შემთხვევაში, თუ წარმოიქმნება გარემოზე ზიანის მიყენების საფრთხე თქვენი საქმიანობის შედეგად, თქვენ უნდა დაიწყოთ პრევენციული ღონისძიებების განხორციელება. გარდა ამისა, დაუყოვნებლივ უნდა შეატყობინოთ ამის შესახებ გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტს ცხელი ხაზის მეშვეობით - 1501.

გარემოზე მნიშვნელოვანი ზიანის მიყენების შემთხვევაში კანონით დადგენილია ზიანის გამოსწორების ვალდებულება. ზიანის გამოსწორება უნდა მოხდეს შემდეგნაირად:

1. თუკი შესაძლებელია, გამოსასწორებელი ღონისძიებით უნდა მოხდეს გარემოს აღდგენა იმავე მდგომარეობაში.

2. თუკი შეუძლებელია იმავე მდგომარეობაში აღდგენა, მაშინ უნდა განხორციელდეს ისეთი ღონისძიებები, რომელიც პირვანდელთან მიახლოებულ მდგომარეობაში აღადგენს გარემოს.

3. თუკი ესეც შეუძლებელია, მაშინ უნდა განხორციელდეს სანაცვლო გარემოსდაცვითი ღონისძიებები დაახლოებულ ტერიტორიაზე.

როგორც წესი, პირვანდელ მდგომარეობაში აღდგენა შეუძლებელია, ამიტომ, ხშირად ზიანის მიყენების შემთხვევაში განსახორციელებელი იქნება სანაცვლო ღონისძიებები.

მიყენებული ზიანის გამოსწორება შეიძლება გულისხმობდეს ისეთი ღონისძიებების განხორციელებას, როგორიცაა დაბინძურებული წყლის გასუფთავება, ხე-მცენარეების დარგვა და მოვლა და სხვა. გასათვალისწინებელია, რომ გამოსასწორებელი ღონისძიებები შეიძლება არ იყოს ერთჯერადი, არამედ, დროის განგრძობად პერიოდში განსახორციელებელი ქმედებების ერთობლიობა.

ზიანის მიმყენებელი ასევე ვალდებულია გადაიხადოს გამოსასწორებელი ღონისძიებების ღირებულების 2% სპეციალურ გარემოსდაცვით ფონდში. აღნიშნული თანხის გადახდა ხდება ერთჯერადი გადახდის ან განწილვადების გზით.

გაითვალისწინეთ, რომ ზიანის მიყენების შემთხვევაში, ურთიერთობა მოგიწევთ საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სტრუქტურებთან, კერძოდ, გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტთან და გარემოს ეროვნულ სააგენტოსთან.